عملکرد و وظیفه دهانه رحم چیست؟
عملکرد دهانه رحم | گردن رحم وظایف زیادی دارد و سلامت آن ضروری است، به همین دلیل است که انجام منظم پاپ اسمیر بسیار مهم است. این بخش از دستگاه تناسلی زنان به تسهیل بارداری، تمیز کردن واژن و رشد یک پلاک مخاطی در دوران بارداری کمک می‌کند. پلاگین مخاطی در نزدیک‌ترین نقطه به واژن قرار دارد و از ورود باکتری‌ها و عفونت جلوگیری می‌کند تا جنین ایمن باشد.
دهانه رحم بسیار کوچک است و فقط کمی منبسط می‌شود تا ترشحات، خون قاعدگی یا اسپرم از آن عبور کند. سرویکس دلیلی است که یک تامپون یا شی دیگری در بدن شما گم نمی‌شود. سرویکس فقط در طول زایمان بزرگ می‌شود.
دهانه رحم همچنین مسئول ایجاد ترشحات برای کمک به تمیز کردن واژن است. ترشحات که با نام مخاط سرویکس نیز شناخته می‌شود، در طول چرخه قاعدگی شما تغییر می‌کند.
دهانه رحم به اندازه کافی هوشمند است و به طور طبیعی موقعیت و قوام خود را در طول چرخه پریودی تغییر دهد. زمانی که در حال تخمک‌گذاری هستید و بدن شما یک تخمک آزاد می‌کند تا بارور شود، سرویکس شما در بالای بدن قرار گرفته و نرم است. در این زمان مخاط دهانه رحم شما نازک و لغزنده خواهدبود و به ورود اسپرم به رحم کمک می‌کند. نرمی گردن رحم و قرار گرفتن بالای آن در نزدیکی رحم نیز به هدایت اسپرم به تخمک‌ها برای لقاح کمک می‌کند. در سایر نقاط چرخه زمانی که تخمک‌گذاری ندارید، دهانه رحم در پایین بدن شما قرار می گیرد و کمی سفت‌تر است و بیشتر شبیه نوک بینی شما است.
مشکلات و بیماری‌های مختلفی می‌توانند سرویکس را تحت تاثیر قرار دهند و مانع از عملکرد صحیح آن شوند. در ادامه به برخی از این اختلالات را بررسی خواهیم کرد.
در بخش قبلی تحت عنوان بیماری های مرتبط با سرویکس به بعضی از این اختلالات پرداخته شد :
همراه ما باشید با مطالب آموزنده و خواندنی دکتر آرزو سعیدی متخصص زنان بجنورد :
- ناگفته های خونریزی غیر طبیعی رحم
- جراحی برداشت کیست بارتولن
- متخصص زنان بجنورد دکتر آرزو سعیدی
- جراحی میومکتومی
- عارضه‌ای نسبتا خوش‌خیم پولیپ رحم
۴. فیبروم دهانه رحم
فیبروم رحم توده‌های غیرسرطانی رحم هستند که اغلب در سال‌های باروری ظاهر می‌شوند. این تومورهای خوش‌خیم تا حدی از بافت عضلانی تشکیل شده‌اند و به‌ندرت در گردن رحم نیز ظاهر می‌شوند. در اغلب اوقات فیبرومهای دهانه رحم همراه با فیبروم قسمت بالایی رحم ظاهر می‌شوند. فیبرومهای بزرگ سرویکس ممکن است تا حدی مجاری ادراری را مسدود کنند و باعث درد شوند. علائم میوم یا فیبروم دهانه رحم :
- خونریزی شدید و نامنظم واژن
- کم‌خونی، خستگی و ضعف که به دلیل خونریزی شدید ایجاد می‌شود
- درد در هنگام رابطه جنسی
- احساس فشار یا توده در لگن
- درد در هنگام ادرار
۵. پولیپ دهانه رحم
پولیپ دهانه رحمی که یکی از انواع پولیپ رحم است، برآمدگی‌های کوچک و قطره‌ای شکل هستند که از سطح گردن رحم یا بیشتر در کانال اندوسرویکال رشد می‌کنند. هر سطح بدن که با یک غشای مخاطی غنی از رگ‌های خونی پوشانده شده‌باشد، می‌تواند رشدی به نام پولیپ ایجاد کند. در حالی‌که علت پولیپ گردن رحم مشخص نیست، اما ممکن است با التهاب دهانه رحم مزمن، گرفتگی عروق خونی سرویکس، یا پاسخ غیرطبیعی به افزایش سطح استروژن ارتباط داشته باشد. پولیپ‌ها بدون درد و بی‌ضرر هستند، اما می‌توانند باعث خونریزی واژینال شوند.
بسیاری از پولیپ‌های سرویکس بدون علامت هستند و هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند. پولیپ دهانه رحم به‌ندرت باعث درد می‌شود. اگرچه آنها از دهانه رحم عبور می‌کنند، اما به طور کلی بسیار کوچک و نرم هستند و نمی‌توانند گردن رحم را باز کنند و باعث درد شوند. اگر به دلیل درد تشخیص داده‌شد که پولیپ دارید، به احتمال زیاد پولیپ آندومتر بزرگ یا حتی ممکن است فیبروم داشته‌باشید. علائم معمول پولیپ سرویکس عبارتند از:
- خونریزی پس از مقاربت
- خونریزی بین قاعدگی
- منوراژی (قاعدگی با خونریزی شدید)
- خونریزی پس از یائسگی
- ترشحات غیرطبیعی واژن.
۶. نارسایی دهانه رحم و علت کاهش طول سرویکس
سرویکس ناتوان که نارسایی دهانه رحم نیز نامیده می‌شود، به حالتی است که در آن بافت ضعیف گردن رحم باعث زایمان زودرس یا سقط جنین می‌شود. قبل از بارداری، دهانه رحم به طور معمول بسته و سفت است. با پیشرفت بارداری و آماده‌شدن برای زایمان، گردن رحم به تدریج نرم می‌شود و طول آن کاهش می‌یابد و باز می‌شود (گشاد می‌شود). اگر دهانه رحم ناتوانی دارید، ممکن است سرویکس شما خیلی زود باز شود و باعث شود خیلی زود زایمان کنید.
نارسایی دهانه رحم در اوایل بارداری هیچ علامتی ندارد اما برخی زنان ممکن است در هفته ۱۴ تا ۲۰ بارداری ناراحتی یا لکه‌بینی خفیف داشته‌باشند. به طور کلی سرویکس ناتوان می‌تواند علائم زیر را به وجود بیاورد :
- احساس فشار در لگن
- کمردرد بی دلیل
- گرفتگی خفیف شکم
- تغییر در ترشحات واژن
- خونریزی خفیف واژینال.
۷. دیسپلازی دهانه رحم
این اصطلاح برای سلول‌های غیرطبیعی در گردن رحم است که می‌توانند به سرطان سرویکس تبدیل شوند. این بیماری اغلب زنان ۲۵ تا ۳۵ ساله را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد، اگرچه ممکن است در هر سنی رخ دهد. اگر دیسپلازی دهانه رحم در اوایل پیدایش تحت درمان قرار نگیرد ممکن است به سرطان سرویکس رحم تبدیل شود.
زنان مبتلا به دیسپلازی سرویکس معمولا هیچ علامتی ندارند. به همین دلیل است که انجام منظم پاپ اسمیر بسیار مهم است. آزمایش پاپ اسمیر معمولی می‌تواند این تغییرات غیرطبیعی گردن رحم را مدت‌ها قبل از تبدیل شدن به سرطان تشخیص دهد.
۸. پارگی یا ناتوانی مادرزادی سرویکس
پارگی یا ناهنجاری مادرزادی سرویکس اختلالی است که باعث می‌شود رحم به خودی خود پاره شود. در نتیجه باروری از دست می‌رود و دچار سقط جنین می‌شوید.
ناهنجاری‌های مادرزادی رحم (CUAs) ممکن است منجر به علائمی مانند درد لگن، خونریزی طولانی‌مدت یا غیرطبیعی در زمان قاعدگی، سقط مکرر حاملگی یا زایمان زودرس شود و بنابراین ممکن است در بیماران، از جمله نوجوانان، که با این اختلالات مراجعه می‌کنند، شناسایی شود.
۹. بیماری التهابی لگن
این بیماری عفونت اندام‌های تناسلی زنانه است. بیماری التهابی لگن زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌های مقاربتی از واژن به رحم، لوله‌های فالوپ یا تخمدان‌ها پخش می‌شود. علائم و نشانه‌های بیماری التهابی لگن می‌تواند ظریف یا خفیف باشد. برخی از زنان هیچ علامت یا نشانه‌ای را تجربه نمی‌کنند. در نتیجه، ممکن است تا زمانی که برای باردار شدن مشکلی نداشته‌باشید یا دچار درد مزمن لگنی نشوید متوجه ابتلا به آن نشوید. همچنین این بیماری می‌تواند سرویکس یا گردن رحم را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
علائم بیماری التهابی لگن :
- درد خفیف یا شدید در زیر شکم و لگن
- ترشحات غیرطبیعی و سنگین واژن همراه با بوی بد
- خونریزی شدید در هنگام رابطه جنسی یا دوره‌های قاعدگی
- درد در هنگام سکس
- تب و لرز
- تکرر ادرار و ادرار دردناک
۱۰. آیا زگیل تناسلی باعث ایجاد بیماری در دهانه رحم می شود؟
حتما می‌پرسید آیا زگیل تناسلی خطرناک است! HPV یا زگیل تناسلی یک عفونت ویروسی است که معمولاً باعث رشد پوست یا غشای مخاطی (زگیل) در ناحیه تناسلی می‌شود. بیش از ۱۰۰ نوع ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) وجود دارد. برخی از انواع عفونت HPV باعث ایجاد زگیل می‌شوند و برخی می‌توانند انواع مختلفی از سرطان را ایجاد کنند.
اکثر عفونت‌های HPV منجر به سرطان نمی‌شوند. اما برخی از انواع HPV تناسلی می‌توانند باعث سرطان سرویکس رحم شوند. سایر انواع سرطان‌ها، از ج%