دکتر متخصص زنان و زایمان و مامایی در زمینه تشخیص و درمان بیماریهای دستگاه تناسلی زنان تخصص دارد. متخصص زنان غالباً نخستین پزشکی است که برای کسب راهنمایی درباره حفظ سلامت بانوان و رفع مشکلات و بیماریهای زنان به ایشان مراجعه میشود. پزشک عمومی از دانش و توانایی لازم برای تشخیص و درمان ناراحتیهای جزئی زنانه برخوردار است، اما پیرامون جنبههای خاصی از سلامت زنان باید از نظر تخصصی دکتر زنان بهره گرفت.(متخصص زنان، زایمان و نازایی بجنورد)
آموزشهای لازم برای اخذ تخصص زنان و زایمان
متخصص زنان و زایمان باید دورههای آموزشی زیر را برای گرفتن این تخصص طی کند:
- فارغ التحصیلی از یکی از دانشکدههای پزشکی معتبر
- اتمام دوره رزیدنتی تخصص زنان و زایمان (حداقل ۴ سال)
- دورههای چرخشی مامایی، جراحی زنان، آنکولوژی (سرطان شناسی)، اندوکرینولوژی تولید مثل و اولتراسونوگرافی
- کسب تجربه در زمینه مراقبتهای پیشگیری کننده و اولیه به مدت حداقل ۶ ماه در دوره رزیدنتی شامل مراقبت از بیماران بستری و سرپایی، تشخیص و مدیریت بیماریهای پستان و اختلال در عملکرد مجاری ادراری؛ انجام معاینات تشخیصی لگن وسونوگرافی ترانس واژینال و تفسیر نتایج
- افزایش مسئولیت پس از پشت سر گذاشتن هر سال از دوره آموزشی
- خدمت به عنوان رزیدنت ارشد در سال پایانی دوره رزیدنتی
حیطه فعالیت متخصص زنان و زایمان
متخصص زنان و زایمان معاینات و آزمایشهای مختلفی را در زمینه سلامت بانوان انجام میدهد. دکتر زنان مسئولیت انجام معاینهاستاندارد سالانه زنان را پس از دوران بلوغ به عهده دارد تا از سلامتی دستگاه تناسلی اطمینان حاصل کند. به این منظور پزشک زنان معاینه بالینی، تست پاپ اسمیر، آزمایش بررسی ابتلا به بیماریهای مقاربتی و معاینه کامل سینه را انجام میدهد و بر شیوه مصرف قرصهای ضدبارداری نظارت میکند. متخصص زنان گاهی در زمینه مامایی نیز تخصص دارد و سلامت مادر و جنین را در دوران بارداری تحت نظر دارد.
متخصص زنان علاوه بر موارد فوق وضعیت جسمی و ابتلا به بیماریهای مختلف را نیز مانند یک پزشک عمومی تحت نظر دارد. برای مثال متخصص زنان به مراجعین مبتلا به دیابت درباره تاثیر این بیماری بر اندامهای تناسلی توضیح میدهد. دکتر زنان و نازایی مشکلات مربوط به اندامهای تناسلی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک یا سرطان رحم را نیز تشخیص میدهد و وجود عفونتهای قارچی یا عفونتهای مجاری ادراری را در بانوانی بررسی میکند که از درد پایین شکم یا درد هنگام مقاربت شکایت دارند. متخصص زنان جراحیهای کوچک مربوط به اندامهای تناسلی مانند بستن لوله زنان را نیز انجام میدهد.(متخصص زنان، زایمان و نازایی بجنورد)
متخصصین زنان، زایمان و نازایی
تخصص زنان زایمان و نازایی به چهار گرایش اصلی زیر تقسیم بندی میشود:
- آنکولوژی (سرطانشناسی) زنان
- مراقبتهای بارداری
- آندوکرینولوژی تولیدمثل و ناباروری
- یوروگاینوکولوژی/ جراحی ترمیمی لگن
هر زیرتخصص امتحان خاص خود را دارد و هر پزشک میتواند در یک یا چند زمینه تخصص بگیرد. مدرک اخذ شده به شرط به روز بودن مدرک زنان و زایمان معتبر خواهد بود.
آنکولوژی زنان (سرطانشناسی)
- در این گرایش به مشاوره و مدیریت جامع بیماران مبتلا به سرطانهای اندامهای زنانه پرداخته میشود.
- این گروه از متخصصین باید اطلاعات کامل درباره درمانهای سرطان، تشخیص و عوارض سرطان داشته باشند.
مراقبتهای بارداری
- این گروه از متخصصین زنان و زایمان به مراقبت و مشاوره بیمارانی میپردازند که از عوارض بارداری رنج میبرند.
- این گروه از متخصصین باید از دانش بالایی درباره مامایی، عوارض جراحی و درمانهای مختلف مادر و جنین برخوردار باشند، از رویکردهای جدید تشخیصی و درمانی آگاهی داشته باشند و شیوه انطباق نوزاد با محیط جدید را بدانند.
آندوکرینولوژی تولیدمثل و ناباروری
- در این تخصص به مدیریت مشکلات پیچیدهای پرداخته میشود که به آندوکرینولوژی تولید مثل و ناباروری مربوط میشوند.
- این گروه از متخصصین در زمینه تشخیص و درمان اختلالهای غدد درون ریز و ناباروری آموزش میبینند.
یوروگاینوکولوژی/ جراحی ترمیمی لگن
- این تخصص به عنوان زیرشاخه جراحی طبقهبندی میشود.
- این گروه از متخصصین به سلامت مجاری ادراری میپردازند و در صورت لزوم عمل جراحی انجام میدهند.
- این تخصص به دانش بالایی در زمینه عارضههای پیچیده و خوشخیم لگن، اختلالهای مجاری ادراری تحتانی، مشکلات کف لگن و جراحی ترمیمی لگن نیاز دارد.
ویژگیهای شخصیتی متخصص زنان و زایمان خوب
دکتر متخصص زنان و زایمان و نازایی سلامت کلی بانوان را تحت نظر دارد، به درمان مشکلات و بیماریهای دستگاه تولیدمثل، مانند ناراحتیهای پستان و مشکلات هورمونی، اختلالهای لگن و دستگاه ادراری و سرطان دهانه رحم میپردازد. متخصص زنان غالباً در نقش ماما نیز عمل میکند. با توجه به این که تخصص زنان و زایمان به خصوصیترین بخش بدن بانوان میپردازد، متخصص زنان خوب باید هنگام صحبت با بیمار صبور باشد و در نهایت آرامش و احترام سوالهای راهنمایی کننده را مطرح کند تا بیمار بر شرمساری خود غلبه کند و به راحتی مشکل خود را مطرح کند.
بانوان در هر سنی که باشند، نوجوان یا مسن، معمولاً خجالت میکشند تا مشکلات خود را به طور کامل مطرح کنند. در این بین متخصص وظیفه دارد اعتماد بیمار را جلب کند تا وی راحتتر درباره مشکل خود صحبت کند. چنانچه متخصص به دقت به بیمار گوش بدهد، حتی به کوچکترین جزییات مشکل توجه کند و معاینه و بررسی را با همدردی و احترام انجام دهد، رابطهای مبتنی بر احترام بین پزشک و بیمار شکل میگیرد. مهم نیست که متخصص زنان هزاران بار یک مشکل به خصوص را درمان کرده است یا بارها با علائم یکسان روبرو شده است، بهترین متخصص زنان و زایمان باید به خود یادآوری کند که این مشکل برای بیماری که به او مراجعه کرده است، بیسابقه یا عامل نگرانی شدید است و وظیفه دارد که در کمال دلسوزی و همدردی با صبر و مهربانی به توضیحات بیمار گوش دهد.
خانم دکتر آرزو سعیدی
متخصص و جراح زنان و زایمان بجنورد