پولیپ رحم؛ عارضه‌ای نسبتا خوش‌خیم و البته زنانه!
پولیپ رحم | در رحم بسیاری از خانم‌ها، توده‌های نرم و کوچکی رشد می‌کنند که به آنها پولیپ رحم می‌گویند. این توده‌ها در نتیجه رشد بیش از حد سلول‌های پوشش داخلی رحم (اندومتر) ایجاد می‌شوند و البته در بیشتر اوقات، خوش‌خیم‌اند.
شایع‌ترین علامت پولیپ رحم خونریزی است، اگرچه گاهی اوقات علامتی از خود نشان نمی‌دهد. پولیپهای رحم معمولاً غیرسرطانی هستند، اما اگر درمان نشوند ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در پریود یا باروری شوند. بنابراین، در صورت وجود هر گونه علائم مشکوکی باید با دکتر زنان مشورت کنید.
با ما همراه باشید با مطالب خواندنی و آموزنده متخصص زنان بجنورد دکتر آرزو سعیدی :
- دلایل پزشکی نازایی
- مراقبتهای بدنی پس از سقط
- پريود نامنظم
- بهبودی ذهنی بعد از سقط جنین
- نقش فولیکولها در چرخه قاعدگی
- سلامت روان بعد از سقط جنین
- عوارض زایمان طبیعی برروی واژن
- شایع ترین دلایل نازایی
پولیپ رحم چیست و چگونه به وجود می‌آید؟
پولیپ رحم (uterine polyp) یا پولیپ آندومتر (endometrial polyp)، زمانی ظاهر می‌شود که ناحیه‌ای از لایه پایه آندومتر که توسط هورمون‌های چرخه قاعدگی تغییر نمی‌کند و در هر قاعدگی ریزش نمی‌کند، تکثیر شود. لایه بیرونی آندومتر (آندومتر عملکردی) در هر دوره قاعدگی ریخته می‌شود. بنابراین، این لایه همراه با این عارضه باقی می‌ماند و به رشد ادامه می‌دهد.
علائم پولیپ رحم چیست؟
به طور معمول، پولیپهای کوچک بدون علامت هستند و فرد از داشتن آنها آگاه نیست. این چیزی است که در 50 درصد بیماران اتفاق می‌افتد. با این حال زمانی که پولیپ رشد کرده و خونریزی می‌کند، مشخص‌ترین علامت آن خونریزی شدید در دوران قاعدگی (هیپرمنوره) است.
خونریزی بین قاعدگی (متروراژی) نیز یکی از علائم رایج این عارضه و حتی خونریزی بعد از رابطه جنسی است. اعتقاد بر این است که 10 تا 30 درصد از خونریزی‌های نامنظم مربوط به وجود پولیپ آندومتر است. در واقع عامل اصلی مرحله نزدیک به یائسگی هستند.
یکی دیگر از علائمی‌که زنان ممکن است نشان دهند، آنمی یا کم‌خونی ناشی از خونریزی‌های مکرر و فراوان ناشی از پولیپها و همچنین درد ناشی از گشاد شدن دهانه رحم است. علاوه بر این، وجود پولیپهای رحمی می‌تواند بر باروری نیز تاثیر بگذارد، زیرا با مشکلاتی در رسیدن تخمک و حفظ بارداری همراه است.
بنابراین علائم احتمالی پولیپ رحم عبارتند از:
- خونریزی قاعدگی نامنظم
- خونریزی بین دوره‌های قاعدگی
- خونریزی شدید قاعدگی
- خونریزی قاعدگی بعد از یائسگی
- ناباروری
علل
اگرچه مکانیسم‌های مختلفی برای تشکیل پولیپ پیشنهاد شده است، اما علت دقیق آن مشخص نیست؛ به نظر می‌رسد عوامل هورمونی در این امر نقش دارند. پولیپهای رحم به استروژن حساس هستند، به این معنی که در پاسخ به استروژن در بدن رشد می‌کنند.
عوامل خطر
همانطور که در بالا ذکر شد، علت دقیق ایجاد پولیپ رحم مشخص نیست. اما ریسک فاکتورهایی وجود دارد که می‌تواند خطر ابتلا به این عارضه را افزایش دهد. همه آنها در زیر ذکر شده است:
- افزایش غلظت استروژن
- عدم تخمک‌گذاری مزمن؛ یعنی داشتن سیکل‌های قاعدگی بدون تخمک گذاری
- نارسایی لوتئال؛ یا تولید ناکافی پروژسترون توسط جسم زرد
- سن زن؛ خطر ابتلا به پولیپ آندومتر، به ویژه در سنین 40 تا 65 سالگی (دوره پیش از یائسگی و یائسگی) بیشتر است.
- استفاده از تاموکسیفن؛ دارویی که در درمان سرطان سینه استفاده می‌شود.
- التهاب مزمن رحم؛ یکی از مشکلات رایج زنان
- درمان‌های هورمونی در زنان یائسه؛ برخی از این درمان‌ها مشکل آفرین هستند
- چاقی و فشار خون شریانی
- برخی از بیماری‌های ژنتیکی نادر؛ مانند سندرم لینچ یا سندرم کاودن
لازم به ذکر است که وجود هر یک از ویژگی‌های ذکر شده در بالا به معنای ابتلای زن به این عارضه نبوده و فقط به این معناست که شانس ابتلا به پولیپ رحم در مقایسه با سایر زنانی که این عوامل را ندارند بیشتر است.
از سوی دیگر به نظر می‌رسد تعدادی از عوامل محافظتی نیز وجود دارد که ممکن است به دلیل اثر ضد استروژنی آنها بر روی آندومتر، احتمال ایجاد پولیپ را کاهش دهد؛ مثلا مصرف داروهای ضد بارداری هورمونی و پروژسترون‌های خالص موجب کم شدن خطر ابتلا به این عارضه می‌شود.