علت پریود نامنظم چیست؟
پریودی نامنظم | فیزیولوژی بدن زنان که آن‌ها را به منظور بارداری و شیردهی آماده می‌کند معمولا نیاز به توجه بسیار دارد. درواقع دقت به همه جزئیات خاص این فیزیولوژی و سلامت کامل بدن زنان اهمیت ویژه‌ای دارد. چرا که زنان از سنین نوجوانی با تغییرات مربوط به جنسیت‌شان در بدن خود مواجه شده و هرگونه نارسایی درخصوص این تغییرات می‌تواند مشکلات عدیده‌ای را برای آن‌ها به همراه داشته باشد.
ضمن اینکه این نارسایی‌ها، خود می‌توانند علائم یا نشانه‌هایی از بیماری‌های دیگر باشند. قاعدگی‌های منظم که نشان از عملکرد بی‌نقص ساعت بدن زنان دارد اصلی‌ترین نکته‌ای است که باید از سنین بلوغ دختران تا سنین یائسگی همواره مورد توجه باشد. پریود نامنظم ضمن معضلاتی که می‌تواند به‌همراه داشته باشد، خود نشانه‌ای برای بسیاری بیماری‌های نهفته است.
پریود در زنان از حدود ۱۰ تا ۱۶ سالگی آغاز شده و تا سنین ۴۵ تا ۵۰ سالگی ادامه دارد. این فرایند که از اصلی‌ترین علائم تکامل سن بلوغ نیز محسوب می‌شود، بخشی از چرخه قاعدگی (menstrual cycle) در زنان است. چرخه قاعدگی شامل پروسه تخمک‌گذاری و تخریب هر ماهه دیوار رحم موسوم به آندومتر و خروج دیواره تخریب شده به همراه تخمک از واژن است.
پروسه پریود بین ۵ تا ۷ روز است. درمواردی نیز ممکن است بین ۳ تا ۱۰ روز باشد. تعداد روزهای پریود به عوامل وراثتی و ژنتیکی بستگی دارد. اما در صورت سلامت کامل جسمی و هورمونی، تعداد روزهای پریود همواره ثابت بوده و نهایتا با تغییرات ۲ روزه همراه است. به این معنی که ممکن است در زنی پریود بین ۵ تا ۷ روز طول بکشد. به‌طور معمول هر زن در طول یک سال بین ۱۱ تا ۱۳ بار پریود می‌شود که علامتی از سلامت جسمی او در این بخش است.
با ما همراه باشید با مطالب خواندنی و آموزنده دکتر آرزو سعیدی متخصص زنان بجنورد :
- جراحی برداشت کیست بارتولن
- جراحی میومکتومی
- ناگفته های خونریزی غیر طبیعی رحم
- آغازی متفاوت در زندگی زنان با عمل برداشتن رحم
- عارضه‌ای نسبتا خوش‌خیم پولیپ رحم
پریود نامنظم چیست؟
پیش از هر توضیحی باید بدانیم به چه پریودی نامنظم (oligomenorrhea) می‌گویند؟
به طور اصولی و دقیق، چرخه پریود در بدن زنان هر ۲۸ روز است. به این معنی که از اولین روز شروع قاعدگی و خونریزی تا اولین روز شروع قاعدگی و خونریزی بعدی باید ۲۸ روز زمان بگذرد. البته در بعضی زنان این چرخه ممکن است کمی طولانی‌تر یا کوتاه‌تر شود.
برای مثال امکان دارد فاصله شروع دو قاعدگی ۲۶ یا ۳۰ روز باشد. درصورتی که این فاصله همواره ثابت بوده و در طول یک سال تلرانس شدید و مکرر نداشته باشید، پریود شما منظم خواهد بود. اما اگر این فاصله کمتر از ۲۱ روز یا بیشتر از ۳۵ روز باشد، پریود نامنظم محسوب می‌شود. البته درصورت یک‌بار اتفاق افتادن این تغییر زمانی، می‌توان مشکل را به عواملی مانند تغییر آب و هوای ناشی از سفر یا بیماری و ضعف مربوط دانست.
اما با تکرار این تغییرات و البته ثابت نبودن فواصل باید نسبت به مشکل پیش آمده جدی بود و عوامل آن را بررسی کرد. نکته دیگر اینکه در دختران نوجوان که به‌تازگی پریود می‌شوند نامنظم بودن پریود طبیعی است. معمولا برای تنظیم بدن با این تغییرات سن بلوغ و ایجاد نظم در پروسه پریود به دو سال زمان نیاز است. همچنین زنان درآستانه یائسگی نیز به دلیل مواجهه با تغییرات هورمونی مختص این سن، طبیعتا با پریود نامنظم روبرو می‌شوند.
علائم پریود نامنظم
معمولا بعد از عبور از سن بلوغ، چرخه قاعدگی نظم خود را در بدن پیدا کرده و هر زنی فواصل دو پریود، طول هر چرخه قاعدگی و تعداد روزهای هر دوره پریودش را به صورت مشخص می‌داند. بنابراین علت پریود نامنظم دختر ۱۳ ساله می‌تواند عدم تکامل تغییرات بلوغ باشد و از علائم بیماری خاصی محسوب نشود. در ادامه به برخی مهمترین علائم پریود نامنظم اشاره می‌کنیم:
- چرخه قاعدگی بیش از ۳۵ روز و تکرار چرخه به همین شکل
- بیشتر یا کمتر شدن تعداد روزهای پریود از حالت معمول و تکرار آن
- غیرعادی بودن خونریزی (خونریزی خیلی زیاد یا خیلی کم)
- خروج لخته‌های خونی بزرگ و غیرعادی از واژن به میزان زیاد
- پریود نشدن برای یک ماه و تکرار آن
- درد شدید پریود و غیرعادی بودن ان
باید دقت کرد که همه علائم ذکر شده، باید باتوجه به سوابق فردی بررسی شوند. برای مثال اگر به‌طور طبیعی پریودهای دردناک دارید یا خونریزی‌های شدید، این موارد نمی‌تواند علائم پریود نامنظم در شما باشد.
برای دقت بیشتر می‌توانید سه ماه متوالی، زمان شروع، پایان و شرایط پریود خود را یادداشت کنید. درصورت نامنظم بودن و عدم ثابت در زمان و شرایط می‌توانید مطمئن شوید که به پریود نامنظم مبتلا هستید. برای اطمینان بیشتر البته می‌توان از برخی مشاوران متخصص نیز کمک گرفت.
علت نامنظم بودن پریود چیست؟
پریود نامنظم طیف وسیعی از عوامل را دربر می‌گیرد. این عوامل بسته به سن و شرایط زنان نیز تغییر می‌کند. برای مثال علت پریود نامنظم دختر مجرد می‌تواند با علت پریود نامنظم یک مادر میان‌سال کاملا متفاوت باشد. معمولا عللی که برای پریودی نامنظم وجود دارد، معمولا علل متفاوتی هست: بهم ریختگی هورمون ها، کیست های تخمدان، مانند تخمدان پلی کیستیک و یا فیبروم های رحمی هستند، مصرف برخی دارو ها ممکن است باشد و استرس های شدید، تغذیه نامناسب و تمامی این ها روی سیکل پریود تاثیر دارد .
اکنون برخی از شایع‌ترین عوامل پریود نامنظم را بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید:
بارداری
شایع‌ترین علت پریود نامنظم در زنان متاهل بارداری است. برخلاف تصور عمومی بارداری به صورت کامل پریود را قطع نمی‌کند و برخی زنان در ماه‌های اولیه بارداری شاهد پریود نامنظم هستند. البته همین نکته می‌تواند باعث شود تا این زنان به موقع متوجه بارداری خود نشوند. نامنظم بودن پریود براثر بارداری با تاخیر، لکه بینی به‌جای خونریزی و کوتاه شدن دوره پریود همراه است. باتوجه به علائم اولیه بارداری در پریود نامنظم می‌توان از بروز مشکلات احتمالی بعدی پیشگیری کرد. این علائم عبارتند از:
- تهوع بخصوص در ساعات اولیه روز
- حس خستگی و بی‌حالی غیرعادی
- حساسیت غیرعادی به بو
- درد و ناراحتی در سینه‌ها
با همراه شدن این علائم در کنار پریود نامنظم، باید نسبت به انجام تست‌های بارداری اقدام کرد.
شیردهی
تغییرات هورمونی اصلی‌ترین دلیل پریود نامنظم هستند. شیردهی نیز تغییرات هورمونی خود را دارد. این تغییرات تاحدی تاثیر دارند که گاهی ممکن است تا ماه‌ها پس از زایمان، مادر شیرده مانند دوران بارداری، پریود نشود. گاهی نیز چرخه قاعدگی طولانی‌تر می‌شود. درصورت بازگشت چرخه به حالت عادی قبل از بارداری و شیردهی، با توقف شیردهی، جای نگرانی نیست. این بازگشت ممکن است یک یا دو ماه پس از پایان شیردهی به‌طول انجامد.
مصرف داروهایی با عوارض خاص
معمولا داروهای برپایه هورمون درمانی تاثیر مستقیم بر پریود و قاعدگی دارند. این داروها می‌توانند قرص‌های ضد بارداری باشند یا هرگونه داروی مربوط به درمان اختلالات هورمونی. گاهی داروهای مربوط به درمان آکنه یا ریزش مو، اگر معضلات پوست و مو ریشه هورمونی داشته باشند، تغییرات پریودی را همراه دارد. داروهای دیگری مانند قرص‌های ضدافسردگی، داروهای مربوط به شیمی‌درمانی، رقیق‌کننده‌های خونی مانند آسپرین، داروهای صرع و داروهای مربوط به اختلالات تیروئید نیز عوارضی بر چرخه قاعدگی و پریود دارند.
فیبروم رحمی
فیبروم رحمی (Uterine fibroids) یکی از شایع‌ترین بیماری‌های زنان زایمان است که پریود نامنظم را می‌توان مهمترین علامت آن دانست. این عارضه در مواردی که غیرسرطانی و بدخیم هستند، چندان بزرگ نمی‌شوند و پریودهای شدید، دردناک و گاهی طولانی را همراه دارند. با ابتلا به فیبروم رحمی ممکن است فواصل پریود کاهش یافته و تعداد روزهای آن نیز بیشتر شود. فیبروم دردهای لگنی و درد هنگام رابطه جنسی را نیز به همراه دارد.
آندومتریوز
کیست آندومتریوز (Endometriosis) که از نوع کیست‌های بدخیم رحمی است، طی سال‌های اخیر به دلیل تغییر در سبک زندگی بشر، بسیار شایع شده است. به‌طوری که امروزه از هر ۱۰ زن که در سنین باروری به‌سر می‌برند یک نفر به این بیماری مبتلا می‌شود. پریود نامنظم از اولین علائم کیست آندومتریوز است. پریود نامنظم ناشی از اندومتریوز معمولا با خونریزی‌های میان‌دوره‌ای، خونریزی‌های دوره‌ای بسیار شدید و طولانی همراه با درد زیاد خود را نشان می‌دهد.