انقباض و دردهای زایمان : در پایان بارداری به شکل طبیعی، هورمون‌های پروستاگلاندین و اکسی‌توسین در بدن مادر ترشح می‌شود. اکسی‌توسین یک هورمون طبیعی است که فرایند زایمان را آغاز می‌کند. نوع صنعتی این هورمون برای القای زایمان کاربرد دارد و احتمالاً شما آن را تحت عنوان آمپول فشار می‌شناسید. اکسی‌توسین به همراه پروستاگلاندین، دردهای زایمان را تداوم می‌بخشد و باعث باز شدن دهانۀ رحم می‌شود. انقباضات زایمان معمولاً دردناک است. دردهای زایمان نیز ناشی از انقباضات ماهیچه‌های رحم و فشار روی دهانۀ رحم است. این دردها ممکن است از کمر شروع شود و به زیر شکم برسد یا از بالای شکم شروع شود و تا لگن و کشالۀ ران نیز امتداد یابد. انقباضات اولیه ممکن است با علائم گوارشی مانند اسهال همراه باشد. انقباضات طول بارداری شامل دو انقباض به نام‌های انقباضات براکستون هیکس یا کاذب و انقباضات زایمان به شرح زیر است:
انقباضات براکستون هیکس یا کاذب: انقباض براکستون هیکس معمولاً با درد همراه نیست و شما حس می‌کنید که رحم شما سفت شده است و بعد از چند ثانیه، دوباره به حالت قبل برمی‌گردد. انقباضات براکستون هیکس برخلاف انقباضات زایمان منظم نیست، با فعالیت کردن بیشتر نمی‌شود و شدت آن به مرور افزایش نمی‌یابد. انقباضات کاذب زایمان، زمانی بیشتر می‌شود که بدنتان دچار کم‌آبی است یا زیاد روی پاهای خود ایستاده‌اید. انقباضات کاذب زایمان معمولاً نامنظم است و در فواصل کوتاهی به وجود می‌آید. این انقباضات معمولاً ضعیف است. اگر هم شدید باشد، به مرور از شدت آن کاسته می‌شود. این انقباضات اغلب در لگن یا جلوی شکم به وجود می‌آید و با استراحت برطرف می‌شود. انجام دادن موارد زیر می‌تواند برای کاهش انقباضات کاذب مفید باشد و اگر با انجام این حرکات، انقباضات بهتر نشد، می‌توانید با ماما یا پزشک خود تماس بگیرید:
- مقدار زیادی آب بنوشید.
- تغییر وضعیت بدهید. اگر ایستاده‌اید، بنشینید و اگر نشسته‌اید، دراز بکشید.
- به پهلوی چپ دراز بکشید.
انقباضات زایمان: انقباضات زایمان در هفته‌های آخر بارداری شروع می‌شود و ویژگی‌های خاصی دارد که شناخت این ویژگی‌ها به شما کمک می‌کند تا بتوانید در زمان درستی به بیمارستان مراجعه کنید. این ویژگی‌ها شامل موارد زیر است:
- ریتم منظمی دارد.
- با فعالیت تشدید می‌شود و با تغییر در موقعیت برطرف نمی‌شود.
- به تدریج بیشتر و شدیدتر می‌شود و فواصل آنها کم خواهد شد.
- هنگام انقباضات ممکن است ترشحات واژن غلیظ آغشته به خون مشاهده شود که معمولاً صورتی رنگ است.
- ممکن است با اسهال و درد روده همراه باشد.
- کیسۀ آب پاره می‌شود.
- کمردرد آزاردهنده و احساس فشار در شکم و لگن وجود دارد.
زمانی که مطمئن شوید دردهای واقعی زایمان شروع شده‌اند و این انقباضات منظم است، به بیمارستان بروید. مهم نیست که نیمه‌های شب باشد یا هر زمان دیگری از روز و اگر تشخیص شما در مورد زمان رفتن به بیمارستان درست نبود نیز ناراحت نشوید. این فرصتی برای بررسی سلامت شما و فرزندتان بوده است. اگر به زمان زایمان نزدیک هستید، می‌توانید در محوطۀ بیمارستان قدم بزنید تا زمان مناسب فرا برسد. هنگام ورود به بیمارستان ممکن است ماماها یا پزشکان از شما سوالاتی بکنند. آنها در واقع علاوه بر کسب اطلاع در مورد وضعیت فعلی شما می‌خواهند با توجه به نحوۀ پاسخگویی شما شدت دردتان را اندازه‌گیری کنند. بنابراین صادقانه در مورد شدت درد خود پاسخ بدهید.
خانم دکتر آرزو سعدی
متخصص بیماری های زنان، زایمان و نازایی